Хӳре çавăрни, circumactio gubernaculi, вращение руля. Якейк. Хӳре пуçĕнђен канатăн пĕр вĕçне çыхаççĕ; тепĕр вĕçне йопа патне исе кайса, ăна онкă пак туса хуçлатса, çав онка ăриђак ђиксе, йопа тавра çавраççĕ, вара хӳре çавӑрнă майĕпе йопа патнелле пырат̌. Вăл йопа патне çавăрса çитерсен, каната тепӗр йопа патне илеҫҫӗ. К концу хвоста привязывают один конец каната, а другой отнесут к столбу, сделают из него петлю, встапят в нее рычаг и наматывают на столб; тогда, по мере наматывания, хвост приближается к столбу. Когда хвост дойдет до этого столба, канат переносят к другому столбу.
Хӳре пăрăсĕ, (п┐ы̆ры̆зэ̆), tignum planum in summa pistrini parte collocatum, in quod infigitur хӳре. Горизонтальный брус, в который вставлен верхний конец хвоста. Тоскаево.
Хӳре пăркаçĕ, (п┐ы̆ры̆зэ̆), sive пăркӑç, vectis ligneus, quo параппан versatur, рычаг для поворачивания параппан. Toскаевo. Хӳре пăркăçне кĕскерех каштаран тăваççĕ. Унӑн пĕр пуçне вĕренпе пĕвет витĕр тухакан йывăç çумне çыпăçтараççĕ. Хӳрене пăрас тесессĕн, пăркăçа тепĕр вĕçĕнђен тытаççĕ те, çавӑрма тытăнаççĕ; вĕрен йăваланнӑ майӗпе хӳрене хăш май çавăрас тенĕ, çав май çавăраççĕ. Рычаг на хвосте делают из коротенького шеста, и один конец его прилаживают при помощи веревки к дереву, которое проходит сквозь пĕвет. Чтобы повернуть хвост, берут за рычаг с другого конца и начинают вертеть; тогда, по мере наматывания веревки, поворачивают хвост в ту сторону, куда хотят его повернуть.
Хӳре парапанĕ, lignum teres tubi modo cavum in imo gubernaculo collocatum, circa quod involvitur ductarius funis, quo circumagitur tectum pistrini. Ворот на нижнем конце хвоста. Тоскаево. Хӳре парапанӗпе хӳре пăраççĕ; унăн çӳл пуçне парапан кăпăљне тăхăнтарса хураççĕ, айал пуç «хӳре пăркăçĕпе хӳре пĕветне» лексе тăрат̌. Воротом, находящимся на хвосте, поворачивают хвост; на верхний конец ворота надевают парапан кăпăлĕ, а его нижний конец соприкасается с рычагом и с хӳре пĕвеђӗ.
Хӳре пӗвеђĕ, (пэ̆вэζ'э̆) sive пӗвет̌ (пэ̆вэт), lignum рlаnum cui innititur хӳре парапанĕ. Поперечина, на которую упирается ворот, насаженный на хвост. Тоçкаево. Хуре пĕвеђĕ пĕр тӗлтен арман хӳрине лексе тăрат̌. Унăн витĕр хӳре парапанне айал йенђен лексе тăракан йывăç шăтарса хураççĕ. Хӳре пĕвеђĕ в одном месте соединено с хвостом; сквозь отверстие в нем пропускают дерево, соприкасающееся снизу с (цилиндрической. частью) ворота (т. е. ось ворота).