Kuranta kvanto de vort-artkoloj: /55000
Showing 1-6 of 6 items.
Йарӑлтат, плыть оставляя след, рассекая водную гладь (утка). Баран. 116. Кӑвакал, шывра ишсе пынӑ ђух, урисемпе ђавса, йарӑлтӑтса ишсе пырат̌. ‖ Катиться (клубок).
1. Йарӑм, (jары̆м), полоса; полосатый. Букв. 1886. Йарӑм, полоса, прядь. Байгл. † Йарӑм-йарӑм йарапай -йарӑнтарса пулмӗ-ши? Ҫакӑ пӳртри халӑхсе тӗлӗнтерсе пулмӗ-ши? (Хӗр сӑри такмакӗ). Б. Олг. Ай-ай лайӑх йӗмлӗх, йарӑмӑн-йарӑмӑн хора тӑла пор! Чума. Вилес умӗн ҫыннӑн пӗтӗм ӳђе йарӑмӑн-йарӑмӑн хуп-хура хуралса кайат̌. Перед смертью у человека все тело покрывается черными-пречерными полосами. ‖ Снизка, гирлянда, плетеница бус, ягод и пр. М. П. Петр. Б. Олг. Тенкӗрен йарнӑ йарӑм. Ђӑв. йум. Йӗм-йешӗл (=йем-йешӗл) турачӗсем, йарӑмӑн-йарӑмӑн усӑнса, ӑшӑ ҫилпе хумханса тӑраҫҫӗ. КС. Пӗр йарӑм шӑрҫа илтӗм (ҫип ҫине тирсе хунӑ шӑрҫана калӑҫҫӗ). Зап. ВНО. Епӗ мӑй-ҫыххи тирме ик йарӑм шӑрҫа илтӗм. Ч.П. Йарӑм-йарӑм шур шӑрҫа (снизками). Сала 252. † Йарӑме-йарӑмӗ ылттӑн шӑрҫи ђесӗ (sic!) кайассӑн туйӑнайрать; пирӗн пиђђе хӗрӗ сайа кайассӑн туйӑнайрать. Юрк. Йарӑм (шӑрҫа). Килд. † Симӗс шӑрҫа йарӑмне йусалӑха тийеҫҫӗ. Ст. Чек. Йарӑм, кисть. Кр. Чет. † Ҫакӑ Ђотай хӗрӗсен хорт-пуҫҫи пак пыті пор, йарӑм-йарӑм (кистями) шӑрки пор. ‖ Ст. Янаш. Пӗр йарӑм ҫип, более или менее длинная нитка (аршина до 1 ½), ‖ В одной брошюре употребл. в см. шага. Етем йӑх йеп. пуҫл. кай. Ҫӳреме (ҫӳреҫҫе) йарӑмӑн утса мар, сиккелссе ҫӳреҫҫӗ. Они (лемуры) ходят не шагами, а прыжками. [В др. гов. могли бы сказать: ҫӳрессе йарса пусса ҫӳремеҫҫӗ (или: утӑмласа ҫӳремеҫҫӗ),- сиккелесе анђах ҫӳреҫҫӗ].
2. Йарӑм, (jары̆м), употр. в сложении:
Йарӑмлан, быть нанизанным, образовать снизку. Юрк. † Ђӳречӗрсем ҫинђе виҫӗ мерђен, хӑҫан йарӑмланмасӑр тӑнни (тӑни) пур? Тайба. † 'Ђӳречӗрсен ҫинче виҫӗ мерчен, хӑҫан йарӑмланса тӑни пур? Об облаках, вытягивающихся полосами. Алдиар. Уйар кунсӗм хыҫҫӗн пӗлӗт ҫине ҫумӑр пӗлӗђӗ йарӑмӑн-йарӑмӑн тӑсла-тӑсла, ҫӳлелле йе айаккалла хӑпара пуҫланине: ҫанталӑк йарӑмлана пуҫларӗ, теҫҫӗ (к дождю). Юрк. Ҫула ҫанталӑк йарӑмлансан, ҫумӑра кайат, хӗлле ӑшша. ‖ КС. Йарӑмланса тӑрат̌ (говорят о сильно бьющем дожде, в безветренное время, когда капли падают, как бы образуя полосы, отчетливо, будучи освещаемы солнцем). ‖ Протягиваться полосами (о дожде). Кив-Йал. Ҫумӑр йарӑмланса килет. Приближается дождь, протягиваясь полосами.
Йарӑмлантар, понуд. ф. от пред. гл.