Словарных статей на сайте: /55000  

Показаны записи 1-10 из 10.

Араш-пирӗш ту [1:332]

Араш-пирĕш ту, i.e. арăш-пирĕшлен.

Арӑш-пирӗшлен [1:332]

Арăш-пирĕшлен, (-л’эн’), арăш-пирĕш ту, nugari, говорить о пустяках. Икково. Ку çын тек посттой арăш-пирĕшленсе ларат̌=ним тума аптраса кирлĕ мар сăмахсене калаççа ларат̌, т. е. этот человек (от безделья) все болтает о пустяках. Вурман-к. (Цивил. вол.). Кӳрĕшсем хĕлле полсан арăш-пирĕш тума пĕр-пĕрин патне поçтарнаççĕ. Зимою соседи собираются друг у друга, чтобы поболтать о всякой всячине.

Арва [1:332]

Арва, (aрвa), palea, мякина Абыз., Н. Лебеж. | Н. Лeбеж. Ултă урапа урпа, тет, урпи çитмесен улăмĕпе, улăмĕ çитмесен арви. У него, говорят, шесть возов ячменя: если не хватит ячменя, то (он будет кормить) соломою; если не хватит соломы, у него есть мякина. Ib.?

Арва лупасси [1:332]

Арва лупасси, i. q. авра лупасси. Абыз.

Арва ӳкли [1:332]

Арва ӳкли,=авра-лаççи. Зап. BHO.

Арваклi [1:332]

Арваклi,=авра лаççи. Зап. ВНО.

Арваҫҫи [1:332]

Арваççи,=авра-лаççи. Зап. ВНО.

Арӗ [1:332]

Арĕ, i. q. apa, аре, ере. Перевод. Тепĕр çулне çынни упине калат: «Ат̌а тăтах пĕрле акар».―Ат̌а арĕ, халĕ ĕнтĕ ес (scr. йес) хăвăн валлi тăррине ил, мана тĕпне пap», тесе калат, тет, упи.― «Йурĕ арĕ!» тесе калат̌ çынни. На другой год человек говорит медведю: «Давай опять вместе сеять!» Медведь отвечает: «Что же, давай! Теперь ты бери себе вершки, а мне отдай корешки.»―«Что же, ладно!» говорит человек.

Арка [1:332]

Арка, (apгa) implicare, turbare (lanam etc), спутать (мочало, шерсть). В. Олг. V. аркан.

Аркан [1:332-333]

Аркан, (арган), implicari, turbari, perturbari, запутаться, спутаться. Н. Карм. Çип арканнă. Нитки спутались. Шибач. Вĕрен арканса кайрĕ. Веревка спуталась. Çак арканса кайнă каната кам çĕнĕрен йавса кăкарса лартĕ? Кто снова совьет и привяжет этот развившийся канат? CПBB. Сирĕн пурçăн хутăрĕ арканђĕ. Ваш шелковый моток перепутался, спутался. Ib. Сирĕн пурçăн хутăрĕ арканђĕ, пире çăкăр-тăвар çавăрђĕ. Ваш моток шелку спутался―нас привлекла сюда хлеб-соль. ЧП. Сирĕн пурçан хутри арканмĕ. Якей. Кăшкар арканнă=кăшкар çинђи çип арканса кайнă. || Diffringi, dissipari. Также: разбиться; рассыпаться (о деревянной посуде). Орау. Е-ей, пĕтĕмпех арканнă пăрĕ, пăх-халӗ! Ĕнер анђах кӳлли сарлакăшпе кăн-кавак пăр-ђђĕ, кĕçĕр пĕтĕмпе вакланнă! Смотри-ка, лед-то весь накуски разбило! Вчера (только) все озеро было покрыто синим льдом, а нынче в ночь его разбило на мелкие части. Ӑстайкка кăшăлне илсен арканса кайат̌ (=саланат̌). Если снять с кадки обручи, то она рассыплется (точнее: ее клёпки перемешаюся). Зап. BНO. Унăн килĕ-çурђĕ арканса кайрĕ. У него весь дом пришел в упадок. || Metaph. Ib. Пурнăç арканса кайрĕ. Жизнь запуталась. Орау. Унăн арканнă ĕнтĕ. Iam amisit virginitatem. Ib. ђĕђђи ĕне пăхĕ пек çеп-çемçе, лере те манерĕ çук улмалла, арканнă пулмалла. У нее груди мягкие, как коровий кал; in illa quoque parte nullum iam mansisse puto (virginitatis) vestigium, sed confusa omnia atque perturbata (i. e. iam esse devirginatam). Ib. Hy, ку тăруçăн йалĕ-йышĕ арканђĕç-çке! Ĕçки-çики, йатлаçу-вăрçу (çапăçу); ахаљ те тата çĕр валеçес йĕркепе ереке (i. q. epex) нуммай пулђĕ: пĕрне-пĕри çиленсе кӗç-вĕç çĕçĕпе ђикес пек çӳреççĕ! Нынче у нас в деревне все словно с ума сошли: паровня, брань, ссоры (драки)! Да еще тут, по случаю передела (земли), и водки не мало было: просто один другого ножом пырнуть готовы! || Retorquere, развить. Ст. Чек. Тилхепе вĕçĕ арканнă, (=сӳтĕлнĕ). Конец вожжей расплелся.