Сайтри статья шучӗ: /55000  

Showing 1-6 of 6 items.

Арман хӑлхи [2:60]

Арман хӑлхи, (х┐ы̆лhи),—холхи, loca ilia, ubi aggeris partes extremae ipsam ripam contingunt. Завалка, то место, где плотина соединяется с настоящим берегом или упирающиеся в берега края мельничной плотины. СТИК. Кăçалхи çул арман хуҫисене нумай сийен пулђĕ, пур армана та хăлха-мĕнĕпе татса карĕ. В эхом году владельцы мельниц потерпели большие убытки, так как водою снесло все плотины, даже с завалками. To же слово в Ст. Чек. и др.

Хăвăл [2:60]

Хăвăл, (хы̆вы̆л), i. q. ворот хăвӑлӗ. Шевле. Йопа çнне тăхăнтарнă хӑвăл йӑвăç. Арман тăррине çавăрмалла ђох çак хӑвӑла çавăрса хӳрене кăкарнă каната хăвăл çине аврантарса кӗскетеççĕ или вӑрӑмлатаççĕ. Паркăç та çавӑн пекех, анђах вăл йопа çинђе мар, хӳре çинђех. Пăркăçĕнне те вĕренне пĕр вĕçне йопаран кăкарнă. Кӗскерех каласан, пăркăçлă хӳрен вĕренĕ хӳрене пăрнă ђox, хӳре çинђи пӑркăç çине авранат̌, хӑвăлпа çавӑрнакан хӳрен вĕренӗ—йопа çинђи хăвăл çине авранат̌. Дупло—дуплистое дерево, надетое на столб. Когда надо повернуть шатер, то, поворачивая дупло и таким образом наматывая на него канат, привязанный к хвосту мельницы, укорачавают канат или (разматывая) удлиняют его. (Перевод конца этого текста см. в пăркăç).

Хăлха [2:60]

Хăлха, Нас una appellatione хăлха ха хађђисем atque хӑлха йуписем comprehenduntur? Так назыв. хăлха хађђисем вместе с хӑлха йуписем? Ст. Чек.

Хăлха йуписем [2:60]

Хăлха йуписем, (jу6и3эм), statumina lignea, VIII numero, ab utroque capite ніфта erecta, inter quibus collocantur хӑлха хађђисем. 8 стоек, по 4 c каждого конца ніфта, между которыми лежат концы хăлха хађђисем. Ст. Чек. В другой рукописи для того же говора мною зап. хӑлха йупа.

Хăлха хађђисем [2:60]

Хăлха хађђисем, duo tignatransversaria, quibus capita trabis, quae ніфта appellatur, utrinque sustinentur. Два горизонтальных бруса, лежащих поперек, один под одним, другой под другим концом подлегчины. Ст. Чек.

Хăмасем [2:60-61]

Хăмасем, i. q. alias вершник хӑмисем. Якейк. Хӑмасене красный пăрӑс тĕленђен хорса çӳлелле çор пӗвейе ҫиттиђђӗн хăпартаҫҫӗ; хӑмасем умне тӑпра толтараççӗ. Доски (вешняка) кладутся (поперек вешняка) поверх красного бруса, одна над другою (ребром), до половины плотины; к доскам спереди наваливают земли.